Bài viết

AHU Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Và Vai Trò Trong Hệ Thống HVAC

Posted on 07/07/2025 by ADmin

07
Th7

AHU là gì? AHU (Air Handling Unit) là bộ xử lý không khí trung tâm trong hệ thống HVAC, có nhiệm vụ lọc, làm lạnh hoặc gia nhiệt không khí và phân phối đều đến các khu vực sử dụng. Thiết bị này được ứng dụng rộng rãi trong tòa nhà, nhà xưởng và trung tâm thương mại nhờ khả năng kiểm soát chất lượng không khí hiệu quả và tiết kiệm năng lượng.

AHU Là Gì?

AHU (Air Handling Unit), hay còn gọi là bộ xử lý không khí, là một thiết bị trung tâm quan trọng trong hệ thống HVAC (Heating, Ventilation and Air Conditioning) – hệ thống sưởi ấm, thông gió và điều hòa không khí trong các công trình hiện đại. AHU có nhiệm vụ xử lý toàn bộ lượng không khí đưa vào không gian sống hoặc làm việc, giúp kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm, độ sạch và lưu lượng gió theo các tiêu chuẩn kỹ thuật đã định.

Một hệ thống AHU thông thường đảm nhận các chức năng như:

• Hút gió tươi từ môi trường bên ngoài.

• Lọc bỏ bụi bẩn, vi khuẩn, tạp chất trong không khí.

• Làm lạnh hoặc gia nhiệt không khí theo điều kiện môi trường hoặc yêu cầu sử dụng.

• Tăng hoặc cân bằng độ ẩm.

• Và cuối cùng là phân phối luồng khí đã xử lý đều đến các không gian sử dụng thông qua hệ thống ống gió tròn hoặc ống gió vuông.

Không giống như các thiết bị điều hòa không khí cục bộ như máy lạnh dân dụng, AHU được sử dụng trong các hệ thống điều hòa trung tâm quy mô lớn, có khả năng xử lý cùng lúc hàng nghìn mét khối không khí mỗi giờ. Tất cả các quy trình xử lý này diễn ra trong một “tổ hợp cơ khí kín”, đảm bảo hiệu quả cao và ổn định lâu dài.

Cấu Tạo Của AHU

Một AHU tiêu chuẩn thường gồm các bộ phận chính sau:

Bộ lọc không khí (Air Filter)

Đây là bộ phận đầu tiên trong AHU, đóng vai trò loại bỏ bụi bẩn, tạp chất, vi khuẩn, phấn hoa,… khỏi không khí tươi được đưa từ bên ngoài vào.

Bộ lọc trong AHU thường chia làm 3 cấp:

• Lọc thô (Pre-filter): thường dùng loại G3 – G4, có tác dụng giữ lại bụi hạt lớn, côn trùng, tóc, sợi vải,… giúp bảo vệ các bộ phận phía sau khỏi bám bẩn.

• Lọc tinh (Medium Filter): sử dụng loại F5 – F9, lọc được các hạt bụi mịn nhỏ hơn 10 micromet – thường thấy trong không khí đô thị.

• Lọc HEPA (nếu có): hiệu suất lọc lên đến 99.97%, loại bỏ vi khuẩn, vi rút, mùi, cực kỳ quan trọng với phòng sạch, bệnh viện, nhà máy dược phẩm.

Bộ lọc được lắp tại khay trượt, dễ dàng thay thế định kỳ. Một số AHU cao cấp có cảm biến cảnh báo áp suất chênh để nhắc người dùng thay lọc đúng lúc.

Dàn trao đổi nhiệt (Cooling Coil / Heating Coil)

Đây là trái tim điều nhiệt trong AHU, giúp làm mát hoặc sưởi không khí theo nhu cầu sử dụng.

Cấu tạo gồm:

• Ống đồng: dẫn nước lạnh hoặc nước nóng từ chiller hoặc nồi hơi (boiler).

• Cánh tản nhiệt (fins): làm bằng nhôm, giúp tăng diện tích truyền nhiệt và làm mát nhanh.

• Khung coil: đỡ toàn bộ hệ thống ống và cánh, thường được làm bằng thép mạ hoặc inox.

Phân loại:

• Dàn lạnh (Cooling Coil): nằm ngay sau bộ lọc, có nhiệm vụ giảm nhiệt độ không khí.

• Dàn sưởi (Heating Coil): lắp phía sau (nếu cần), để gia tăng nhiệt độ cho môi trường lạnh hoặc vào mùa đông.

Dàn coil hoạt động hiệu quả cần có lưu lượng nước ổn định và được bảo trì thường xuyên để tránh tắc nghẽn hoặc đóng băng.

Quạt gió (Blower/Fan)

Quạt là bộ phận tạo áp lực để hút không khí qua các lớp lọc, dàn coil và đẩy ra các nhánh ống gió phân phối đến các phòng.

Loại quạt thường sử dụng:

• Quạt ly tâm (centrifugal fan): cho áp suất cao, êm, bền, phù hợp với AHU đặt trong phòng kỹ thuật.

• Quạt hướng trục (axial fan): dùng khi cần lưu lượng lớn, áp thấp, thường lắp trong các AHU lớn hoặc AHU rooftop.

Vận hành:

• Quạt có thể dùng motor gắn trực tiếp (direct drive) hoặc truyền động qua dây curoa (belt drive).

• Một số AHU tích hợp bộ biến tần (inverter) để điều chỉnh tốc độ quạt, tiết kiệm điện năng và giảm tiếng ồn khi tải thấp.

Việc lựa chọn quạt phù hợp và lắp đặt đúng kỹ thuật rất quan trọng để tránh tụ khí, gió xoáy hoặc rò rỉ áp suất trong hệ thống.

Hệ thống ống gió kết nối (Air Duct Connection)

Không khí sau khi được xử lý trong AHU sẽ được phân phối qua hệ thống ống gió đến từng phòng. Đây là phần không thể thiếu giúp AHU phát huy tối đa hiệu suất hoạt động.

Các loại ống gió thường dùng:

• Ống gió vuông: dễ lắp đặt trong không gian hẹp, thường dùng cho tuyến gió chính trong tòa nhà.

• Ống gió tròn: kín khí tốt, tổn thất áp thấp, phù hợp cho những khu vực cần lưu lượng gió ổn định, áp suất đều.

Vai trò của ống gió:

• Dẫn không khí lạnh/ấm đến các khu vực sử dụng.

• Hồi gió về AHU để tái xử lý, giúp tiết kiệm năng lượng.

• Phối hợp với van gió, tiêu âm, cửa gió để kiểm soát lưu lượng và hạn chế tiếng ồn.

Chức Năng Của AHU Trong Hệ Thống HVAC

AHU giữ vai trò là “trái tim” của hệ thống HVAC vì có nhiều chức năng quan trọng:

Lọc không khí

Lọc bỏ bụi, phấn hoa, vi sinh vật… giúp không khí sạch hơn, cải thiện sức khỏe người dùng và bảo vệ các thiết bị điện tử nhạy cảm.

Làm lạnh hoặc sưởi ấm

Tùy theo mùa hoặc khu vực sử dụng, AHU có thể thực hiện chức năng làm mát hoặc sưởi ấm không khí, giúp duy trì nhiệt độ lý tưởng cho môi trường bên trong.

Cân bằng độ ẩm

Một số AHU được tích hợp bộ điều chỉnh độ ẩm, giúp tránh tình trạng khô hoặc ẩm mốc, đặc biệt quan trọng trong bệnh viện, phòng lab, kho bảo quản.

Trao đổi và tuần hoàn không khí

AHU phối hợp với hệ thống ống gió vuông hoặc ống tròn xoắn để đưa không khí đã xử lý đến từng không gian. Đồng thời thu hồi lại không khí cũ để lọc và tái sử dụng, giúp tiết kiệm năng lượng.

Vai Trò Của AHU Trong Công Trình Thực Tế

Trong thực tế, AHU mang đến nhiều giá trị vượt trội cho công trình:

Tối ưu hiệu quả vận hành điều hòa không khí

Thay vì đặt nhiều dàn lạnh cục bộ, sử dụng AHU giúp tập trung xử lý không khí tại một điểm, từ đó giảm thiểu chi phí bảo trì, tiết kiệm điện năng, và dễ kiểm soát toàn hệ thống.

Đáp ứng yêu cầu cao về chất lượng không khí

Đặc biệt tại các công trình như bệnh viện, phòng sạch, nhà máy thực phẩm, AHU kết hợp với ống gió chống cháy, ống gió tròn inox,… đảm bảo luồng khí luôn sạch, đúng áp suất và nhiệt độ yêu cầu.

Kết nối đồng bộ với hệ thống ống gió

Một hệ thống AHU vận hành hiệu quả không thể tách rời khỏi thiết kế ống gió tối ưu. Việc lựa chọn loại ống gió phù hợp (vuông – tiết kiệm không gian; tròn – giảm áp suất tổn thất) sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền và hiệu suất vận hành toàn hệ thống.

Tại Thành An, chúng tôi thiết kế – sản xuất – thi công ống gió vuông, tròn, co, cút, tê,… theo tiêu chuẩn ISO 9001, đáp ứng hoàn hảo cho mọi công trình có sử dụng AHU.

AHU Và Mối Liên Kết Với Hệ Thống Ống Gió

Sự kết hợp hoàn hảo giữa AHU và hệ thống ống gió giúp tối ưu hóa:

• Phân phối đều không khí đến mọi vị trí trong tòa nhà

• Giảm thiểu tổn thất áp suất – tiết kiệm điện năng

• Ngăn chặn tiếng ồn, rung động truyền qua hệ thống

• Đảm bảo không khí tươi luôn luân chuyển đúng quy trình

Việc sử dụng ống gió tròn xoắn trong các tuyến chính và ống gió vuông tại các nhánh phụ là giải pháp tối ưu được các chuyên gia HVAC áp dụng phổ biến.

Khi Nào Nên Dùng AHU?

Bạn nên sử dụng AHU trong các trường hợp sau:

• Tòa nhà cao tầng cần điều hòa không khí trung tâm

• Nhà máy, khu công nghiệp cần cấp gió sạch, đều và tiết kiệm năng lượng

• Trung tâm thương mại, rạp chiếu phim, sân bay

• Phòng sạch, phòng lab, nhà máy thực phẩm hoặc dược phẩm

• Hệ thống điều hòa VRF hoặc chiller quy mô lớn

Kết Luận AHU là gì?

AHU là một thành phần không thể thiếu trong hệ thống HVAC hiện đại. Thiết bị này không chỉ xử lý không khí mà còn giúp tối ưu nhiệt độ, độ ẩm và chất lượng sống cho người sử dụng. Để AHU hoạt động hiệu quả, cần có sự kết hợp hoàn hảo với hệ thống ống gió tròn – vuông – co – cút đạt chuẩn kỹ thuật.

Thông tin liên hệ với chúng tôi: