Bài viết

Chi Tiết Hệ Thống Chữa Cháy Bằng Nước: Tiêu Chuẩn, Chi Phí & Lưu Ý

Posted on 09/12/202509/12/2025 by ADmin

09
Th12

Hệ thống chữa cháy bằng nước từ lâu đã trở thành giải pháp bảo vệ an toàn phổ biến nhất trong các công trình dân dụng và công nghiệp nhờ hiệu quả dập cháy cao, chi phí hợp lý và vận hành ổn định. Dù quen thuộc, nhưng không phải chủ đầu tư nào cũng nắm rõ cấu tạo hệ thống, tiêu chuẩn thiết kế, chi phí triển khai hay những lưu ý quan trọng để hệ thống hoạt động đúng kỹ thuật.

Hệ Thống Chữa Cháy Bằng Nước Là Gì?

Hệ thống chữa cháy bằng nước (Water-based Fire Fighting System) là hệ thống sử dụng nước làm chất chữa cháy chính, được dẫn qua mạng lưới đường ống thép, máy bơm và các thiết bị van điều khiển để phun trực tiếp vào đám cháy thông qua sprinkler, họng nước hoặc hệ phun sương.

Sở dĩ hệ thống này được ứng dụng rộng rãi trong nhà xưởng, tòa nhà, trung tâm thương mại bởi các ưu điểm:

• Hiệu quả cao với các đám cháy loại A (chất rắn như gỗ, giấy, vải…).

• Chi phí đầu tư và vận hành thấp hơn so với hệ thống khí hay bọt foam.

• Công nghệ ổn định, dễ thi công, dễ bảo trì.

• Độ tin cậy cao, phù hợp cho đa dạng loại hình công trình.

Cấu Tạo Cơ Bản Của Hệ Thống Chữa Cháy Bằng Nước

Một hệ thống tiêu chuẩn bao gồm các thành phần sau:

Nguồn nước – bể chữa cháy

Nguồn cấp có thể là:

• Bể ngầm

• Bể mái

• Hoặc nguồn cấp trực tiếp từ hệ thống cấp nước thành phố

Dung tích bể phải đáp ứng yêu cầu thiết kế theo TCVN và tiêu chuẩn NFPA.

Cụm máy bơm chữa cháy

Gồm 3 loại bơm chính:

• Bơm điện: hoạt động tự động khi có cháy.

• Bơm diesel: dự phòng khi mất điện.

• Jockey pump: ổn định áp lực đường ống, tránh khởi động bơm chính liên tục.

Hệ thống đường ống và phụ kiện

Được chế tạo từ:

• Ống thép đen

• Ống thép mạ kẽm

Trong quá trình thi công MEP, hệ thống ống nước PCCC thường được bố trí đồng bộ với ống gió, ống điện và máng cáp nhằm tối ưu không gian kỹ thuật.

Van và thiết bị điều khiển

Bao gồm:

• Van cổng

• Van báo động

• Van chặn

• Van một chiều

• Van xả khí

Mỗi loại đóng vai trò khác nhau trong việc điều tiết và đảm bảo áp lực hệ thống.

Thiết bị phun chữa cháy

Tùy loại hệ thống, có thể bao gồm:

• Đầu phun sprinkler

• Họng nước chữa cháy vách tường

• Lăng vòi chữa cháy

• Đầu phun sương micro-mist

Các Loại Hệ Thống Chữa Cháy Bằng Nước

Hệ sprinkler ướt (Wet System)

Đường ống luôn chứa nước. Khi nhiệt độ tại đầu phun đạt ngưỡng, bóng thủy tinh vỡ và nước phun ra.

• Ưu điểm: kích hoạt nhanh, cấu tạo đơn giản, chi phí thấp.

• Nhược điểm: không phù hợp nơi có nhiệt độ dưới 5°C (nguy cơ đóng băng).

Hệ sprinkler khô (Dry System)

Đường ống chứa khí nén thay vì nước. Khi kích hoạt, hệ thống mới cấp nước.

• Ưu điểm: lý tưởng cho kho lạnh, bãi xe ngoài trời.

• Nhược điểm: chi phí đầu tư cao, yêu cầu bảo trì nhiều hơn.

Hệ Deluge

Tất cả đầu phun đều mở sẵn. Khi hệ báo cháy kích hoạt, nước xả ồ ạt.

• Ưu điểm: dập cháy cực nhanh, dùng cho khu vực nguy hiểm cao.

• Nhược điểm: tiêu thụ nước lớn, gây ướt và hư hại tài sản.

Hệ phun sương (Water Mist)

Phun nước thành những hạt sương rất nhỏ (< 1000 micron).

• Ưu điểm: giảm thiệt hại tài sản, hiệu quả ngay cả trong không gian kín.

• Nhược điểm: chi phí cao, yêu cầu thiết kế kỹ thuật chính xác.

Tiêu Chuẩn Thiết Kế Hệ Thống Chữa Cháy Bằng Nước

Tại Việt Nam, hệ thống phải tuân theo các tiêu chuẩn:

• TCVN 3890:2023 – Yêu cầu PCCC cho nhà và công trình

• TCVN 7336:2021 – Hệ sprinkler tự động

• TCVN 5739:1993 – Hệ họng nước chữa cháy

• NFPA 13 – Tiêu chuẩn thiết kế sprinkler

• NFPA 20 – Tiêu chuẩn máy bơm chữa cháy

Các tiêu chuẩn quy định rõ:

• Lưu lượng – áp suất tối thiểu

• Khoảng cách bố trí sprinkler

• Đường kính ống

• Công suất bơm

• Quy trình nghiệm thu và bảo trì định kỳ

Việc tuân thủ tiêu chuẩn giúp hệ thống vận hành an toàn và giảm rủi ro khi xảy ra sự cố.

Ưu Nhược Điểm Của Hệ Thống Chữa Cháy Bằng Nước

Ưu điểm hệ thống chữa cháy bằng nước

• Hiệu quả dập cháy cao, ổn định.

• Dễ triển khai, vật tư phổ biến.

• Vận hành an toàn cho người và môi trường.

• Chi phí đầu tư thấp hơn so với hệ thống khí sạch, foam.

• Ứng dụng cho đa dạng công trình từ dân dụng đến công nghiệp.

Nhược điểm hệ thống chữa cháy bằng nước

• Có thể gây hư hỏng thiết bị điện – máy móc khi phun.

• Không phù hợp với đám cháy chất lỏng hoặc điện.

• Cần nguồn nước ổn định và dung tích đủ lớn.

Chi Phí Lắp Đặt Hệ Thống Chữa Cháy Bằng Nước

Chi phí phụ thuộc vào:

• Quy mô mặt bằng

• Lưu lượng và áp suất thiết kế

• Yêu cầu tiêu chuẩn

• Chủng loại bơm (điện, diesel…)

• Loại hệ thống: sprinkler ướt/khô, deluge hay phun sương

• Nhân công thi công

Đơn giá có thể thay đổi theo khu vực và yêu cầu kỹ thuật cụ thể.

Những Lỗi Thường Gặp & Cách Khắc Phục

Sai lưu lượng – áp suất thiết kế

Hậu quả: nước phun yếu, không dập được cháy.
Khắc phục: tính toán theo TCVN 7336 và NFPA 13.

Bố trí đầu phun sprinkler sai vị trí

Thường gặp khi trần có nhiều thiết bị như ống gió, máng cáp, đèn…

Khắc phục: kiểm tra bản vẽ MEP, phối hợp đồng bộ giữa ống gió – PCCC – điện.

Không bảo trì định kỳ

Hậu quả: bơm không hoạt động, van kẹt, sprinkler rò rỉ.
Khắc phục: kiểm tra 3–6 tháng/lần.

Thiếu nguồn nước dự phòng

Hậu quả: hệ thống tê liệt khi mất nước.
Khắc phục: bắt buộc bố trí bể chứa riêng cho PCCC.

Vật tư kém chất lượng

Ví dụ: van không đạt chuẩn UL/FM, ống thép mỏng, thiết bị không có CO/CQ.

Khắc phục: lựa chọn nhà thầu uy tín, vật tư rõ ràng nguồn gốc.

Lời Khuyên Khi Chọn Đơn Vị Thi Công Hệ Thống PCCC

• Có chứng chỉ năng lực thi công PCCC hợp lệ.

• Cam kết vật tư đạt chuẩn (UL, FM, LPCB…).

• Hồ sơ thiết kế – bản vẽ rõ ràng, tính toán theo TCVN & NFPA.

• Kinh nghiệm thi công đồng bộ hệ thống MEP, đặc biệt khi đi cùng ống gió – máng cáp – ống điện.

• Có chính sách bảo trì, nghiệm thu đầy đủ hồ sơ pháp lý.

Kết Luận hệ thống chữa cháy bằng nước

Hệ thống chữa cháy bằng nước là một trong những hạng mục quan trọng nhất trong PCCC. Việc nắm rõ cấu tạo, tiêu chuẩn thiết kế, chi phí và các lỗi thường gặp sẽ giúp chủ đầu tư đưa ra lựa chọn tối ưu nhất. Đồng thời, quá trình thiết kế – thi công cần được phối hợp đồng bộ với các hệ thống MEP khác để đảm bảo an toàn, hiệu quả cũng như đáp ứng tiêu chuẩn pháp lý.

Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong sản xuất và thi công  ống gió, cửa gió, van gió, tủ điện, thang máng cáp, tủ pccc. Thành An cam kết mang đến cho khách hàng giải pháp đồng bộ, đạt chuẩn quốc tế, tiết kiệm năng lượng và an toàn tuyệt đối.

Thông tin liên hệ với chúng tôi: