Bài viết

Điều Hòa Cấp Khí Tươi Là Gì? Ưu Điểm & Ứng Dụng Thực Tế

Posted on 15/10/2025 by ADmin

15
Th10

Điều hòa cấp khí tươi đóng vai trò quan trọng trong hệ thống HVAC để đảm bảo chất lượng không khí nội thất (IAQ) và bổ sung oxy cho không gian kín. Hệ thống này không chỉ mang lại không khí trong lành mà còn giúp cân bằng áp suất, giảm mùi và tạo môi trường làm việc, sinh hoạt thoải mái hơn. Bài viết sau đây sẽ phân tích chi tiết: định nghĩa, cấu tạo, ưu điểm và các ứng dụng thực tế, đồng thời gợi ý cách tích hợp ống gió tròn hoặc vuông để đảm bảo hiệu quả hệ thống.

Điều Hòa Cấp Khí Tươi Là Gì?

Điều hòa cấp khí tươi (Fresh Air HVAC System) là hệ thống có nhiệm vụ đưa không khí bên ngoài (khí tươi) đã qua xử lý lọc bụi, điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm, vào bên trong công trình. Không khí này có thể hòa trộn với khí hồi hoặc cấp trực tiếp, giúp duy trì môi trường trong lành, giảm nồng độ CO₂, bụi mịn, mùi hôi và các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOC).

Khác với hệ thống điều hòa tuần hoàn kín chỉ làm lạnh hoặc sưởi bằng không khí nội bộ, hệ cấp khí tươi cung cấp nguồn không khí mới, góp phần cải thiện sức khỏe người sử dụng và hiệu suất làm việc.

Tùy quy mô công trình, hệ cấp khí tươi có thể hoạt động độc lập (DOAS – Dedicated Outdoor Air System) hoặc tích hợp trong hệ thống HVAC tổng thể. Trước khi được cấp vào không gian, luồng khí tươi được xử lý qua bộ lọc, dàn trao đổi nhiệt hoặc thiết bị xử lý không khí (AHU), đảm bảo đạt tiêu chuẩn sạch và an toàn.

Cấu Tạo & Nguyên Lý Hoạt Động

Cấu tạo chính của hệ thống cấp khí tươi

Một hệ thống điều hòa cấp khí tươi tiêu chuẩn thường bao gồm:

• Miệng hút khí tươi (Intake Hood): Đặt ngoài trời, có lưới chắn bụi, côn trùng, và thường tích hợp nắp che mưa.

• Ống hút và ống dẫn khí tươi: Dẫn không khí từ bên ngoài vào AHU hoặc DOAS. Có thể sử dụng ống gió tròn (tối ưu lưu lượng, giảm tổn thất áp) hoặc ống gió vuông (phù hợp không gian hẹp, trần thấp).

• Bộ lọc khí: Gồm lọc thô (G3–G4) và lọc tinh (F5–F8 hoặc HEPA) để loại bỏ bụi mịn, phấn hoa, vi khuẩn.

• Bộ xử lý không khí (AHU / DOAS): Chứa dàn lạnh/nóng, bộ trao đổi nhiệt, quạt cấp, van điều tiết và bộ tạo ẩm hoặc khử ẩm.

• Ống gió phân phối: Dẫn khí tươi đã xử lý đến các khu vực sử dụng.

• Van gió / Damper: Dùng để cân bằng lưu lượng, điều chỉnh áp suất và phân phối khí hợp lý giữa các vùng.

• Cảm biến & bộ điều khiển: Theo dõi nồng độ CO₂, nhiệt độ, độ ẩm, kết nối với hệ thống BMS (Building Management System) để điều chỉnh tự động theo nhu cầu thực tế.

Nguyên lý hoạt động

1. Không khí bên ngoài được hút vào qua miệng intake đặt ngoài trời.

2. Luồng khí được lọc qua các cấp lọc thô và tinh để loại bỏ tạp chất, bụi và vi sinh vật.

3. Không khí sạch đi qua bộ xử lý AHU hoặc DOAS, được làm lạnh hoặc gia nhiệt, điều chỉnh độ ẩm.

4. Quạt cấp đẩy khí tươi qua hệ thống ống gió và miệng gió phân phối vào các phòng.

5. Lượng khí thải hoặc khí hồi được dẫn ra ngoài, đảm bảo cân bằng áp suất.

6. Cảm biến CO₂ và nhiệt độ gửi tín hiệu về hệ điều khiển, giúp hệ thống tự động điều chỉnh lưu lượng khí tươi phù hợp với mật độ người sử dụng.

Ưu Điểm Nổi Bật Của Hệ Cấp Khí Tươi

Cải thiện chất lượng không khí & giảm CO₂

Điều hòa cấp khí tươi giúp pha loãng khí CO₂ và loại bỏ các khí độc hại, mùi hôi, VOCs (hợp chất hữu cơ bay hơi) trong không gian kín. Nhờ đó, người sử dụng cảm thấy dễ chịu hơn, giảm cảm giác mệt mỏi, tăng tập trung và giảm nguy cơ các bệnh về đường hô hấp. Đây là yếu tố đặc biệt quan trọng trong môi trường làm việc và học tập đông người.

Giúp cân bằng áp suất không khí

Hệ cấp khí tươi có thể được thiết kế để giữ áp suất dương trong khu vực sạch (như phòng kỹ thuật, phòng mổ, phòng sạch) nhằm ngăn khói, bụi hoặc vi khuẩn xâm nhập. Trong khi đó, các khu vực như phòng vệ sinh, nhà rác có thể giữ áp âm để hạn chế mùi lan tỏa.

Nhờ đó, hệ thống giúp duy trì sự ổn định áp suất tổng thể và nâng cao chất lượng môi trường trong tòa nhà.

Giảm mùi & hạn chế vi khuẩn, nấm mốc

Không khí tươi từ bên ngoài giúp loại bỏ mùi hôi, đồng thời làm giảm tốc độ tích tụ của vi khuẩn, nấm mốc trong các không gian kín như phòng ngủ, nhà hàng, siêu thị hoặc khu bếp. Việc cấp khí tươi đều đặn còn giúp ngăn ngừa hiện tượng ẩm mốc và tăng tuổi thọ cho nội thất, thiết bị điện.

Hỗ trợ tiết kiệm năng lượng nhờ trao đổi nhiệt

Khi kết hợp với bộ trao đổi nhiệt HRV/ERV, hệ thống có thể thu hồi năng lượng từ luồng khí thải (nóng hoặc lạnh) để làm tiền xử lý cho khí tươi đi vào. Cơ chế này giúp tiết kiệm đáng kể điện năng cho điều hòa chính và giảm chi phí vận hành dài hạn.

Ổn định độ ẩm & bảo vệ vật liệu công trình

Điều hòa cấp khí tươi giúp duy trì độ ẩm ở mức lý tưởng (40–60%), tránh tình trạng không khí quá khô hoặc ẩm, gây nứt nẻ sàn gỗ, bong tróc sơn hoặc ẩm mốc trên tường. Đây là yếu tố quan trọng trong các công trình cao cấp hoặc có vật liệu nhạy cảm với ẩm.

Ứng Dụng Thực Tế Của Điều Hòa Cấp Khí Tươi

Văn phòng & tòa cao ốc

Trong các tòa nhà kín với hệ thống cửa kính, lượng oxy tự nhiên rất thấp. Hệ cấp khí tươi giúp duy trì nồng độ oxy ổn định, giảm CO₂ và mang lại cảm giác dễ chịu cho nhân viên. Nhờ đó, hiệu suất làm việc tăng lên rõ rệt.

Trung tâm thương mại & siêu thị

Không khí tươi giúp cân bằng áp suất, giảm mùi thực phẩm, hạn chế vi khuẩn lây lan trong môi trường đông người. Việc sử dụng ống gió tròn hoặc vuông để phân phối khí giúp không gian được thông gió đồng đều, duy trì cảm giác thoải mái cho khách hàng.

Nhà máy & khu sản xuất khép kín

Trong môi trường làm việc có nhiều máy móc phát nhiệt hoặc hơi hóa chất, hệ thống cấp khí tươi giúp thay mới không khí liên tục, giảm nhiệt độ và cung cấp đủ oxy cho người lao động. Đây là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo an toàn lao động và sức khỏe lâu dài.

Phòng sạch, phòng mổ & trung tâm dữ liệu

Các khu vực yêu cầu tiêu chuẩn không khí cực cao như phòng sạch, trung tâm dữ liệu, bệnh viện cần hệ thống cấp khí tươi kết hợp lọc HEPA hoặc ULPA. Điều này giúp duy trì áp suất dương, kiểm soát độ ẩm, nhiệt độ và ngăn chặn bụi siêu mịn xâm nhập.

Lưu Ý Khi Thiết Kế & Vận Hành Hệ Cấp Khí Tươi

• Tính toán lưu lượng khí tươi chính xác: Dựa theo tiêu chuẩn ASHRAE 62.1 hoặc QCVN Việt Nam để xác định lượng khí tươi cần thiết cho từng loại phòng.

• Thiết kế ống gió hợp lý: Dùng ống gió tròn cho tuyến chính để giảm tổn thất áp; ống gió vuông cho nhánh nhỏ hoặc trần thấp.

• Bảo ôn ống dẫn khí: Giúp chống ngưng tụ, đặc biệt khi không khí lạnh đi qua vùng nóng ẩm.

• Thay lọc khí định kỳ: Đảm bảo lưu lượng và hiệu quả lọc luôn đạt chuẩn.

• Giảm rung và tiếng ồn: Sử dụng ống mềm, khớp nối cao su và giá treo cách âm cho quạt cấp.

• Tích hợp hệ điều khiển thông minh: Cảm biến CO₂ và độ ẩm kết nối BMS giúp điều chỉnh lưu lượng khí tươi theo nhu cầu thực tế, tối ưu năng lượng.

Kết luận điều hòa cấp khí tươi

Điều hòa cấp khí tươi là một phần không thể thiếu trong hệ thống HVAC hiện đại, nơi mục tiêu không chỉ là làm mát hay sưởi ấm, mà là đem đến chất lượng không khí trong lành, cân bằng và an toàn cho con người. Với những ưu điểm vượt trội như cải thiện IAQ, giảm CO₂, cân bằng áp suất, ổn định độ ẩm và tiết kiệm năng lượng, hệ thống này ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong văn phòng, trung tâm thương mại, nhà máy, phòng sạch và trung tâm dữ liệu.

Thông tin liên hệ với chúng tôi: